HARAKE NEDİR?

tanedir: Fethatân: İki üstün demektir. Kelimeyi “-en, -an” sesiyle bitirir. Eğer isim, yuvarlak te (ة) veya hemze ile bitmezse, iki üstün( ا ) ile birlikte yazılır. Şimdi iki üstün ile ilgili örnekleri inceleyelim:

كَثيرًا ، قَرْيَةً ، جَمِيعًا ، اَزْوَاجًا ، كِتَابًا ، مَاءً ، مَدْرَسَةً

Kesretân: İki esre demektir. Kelimeyi “-in, -ın” sesiyle bitirir. Şimdi de iki esre ile ilgili örnekleri inceleyelim:

شَدِيدٍ ، هَدِيَّةٍ ، قُوَّةٍ ، يَوْمٍ ، بَعْضٍ

Dammetân: İki ötre demektir. Kelimeyi “-un, -ün” sesiyle bitirir. Şimdi de ötre ile ilgili örnekleri inceleyelim:

فِتْنَةٌ ، حَسَنَةٌ ، جُنَاحٌ ، سَمِيعٌ ، مُصِيبَةٌ

Med: Med yani uzatma harfleri üç tanedir. Elif, vav ve ye. Bu harflere aynı zamanda illet harfleri de denir. Arapçada bazı durumlarda kelime içindeki harfler uzatılarak okunur. Bunun için gerekli olan şartlar vardır: Med harfinin uzatarak okutabilmesi için harekesiz gelmesi şarttır. Ayrıca eliften önceki harfin üstün; “vav”dan önceki harfin ötre; “ye”den önceki harfin de kesre olması gerekir.

“elif” med harfine ait örnekler:

كَانَ ، غَالِبَ ، جَاهَدَ ، قَالَ ، جَاءَ

“vav” med harfine ait örnekler:

يَقُولُ ، يُعْجِزُونَ ، اُوتِىَ ، اَعُوذُ ، يَصُدُّونَ

“ye” med harfine ait örnekler:

يُرِيدُ ، نُزِيقُ ، تَجْرِى ، اَلَّذِينَ ، يَمِيزُ

Arapça sesliler için harf bulunmamaktadır. Sesli harflere ses vermek için hareke adı verilen aşağıdaki işaretler kullanılmaktadır : 

·         Fetha – Üstün:  Harfin üzerine çapraz şeklinde hafif eğik bir çizgi olarak koyulur. Koyulan harfe a-e arası bir ses verir. İnce harfleri e sesi , kalın sesleri ise a sesi ile okunur. بَ ifadesi be şeklinde okunur. 

·         Kesra – Esre :  Harfin altına çapraz şeklinde hafif eğik bir çizgi olarak koyulur. Koyulan harfe i veya ı sesi ile okutur. بِ ifadesi bi şeklinde okunur

·         Damma – Ötre:  Harfin üzerine çizilen vav harfine benzeyen (fiyonka benzer) bir işarettir. Kalın harfleri u , ince harfleri u ile ü arası bir ses ile okutur. بُ ifadesi bü şeklinde okunur

·         Cezm : Üzerine koyulduğu harfi harekesiz (nötr) halde söylenmesini sağlayan küçük yuvarlak işaret. Örnek olarak اَبْ  ifadesi eb şeklinde okunur 

·         Şedde : Üzerine koyulduğu harfi birincisi cezmli ikincisi harekeli olmak üzere iki defa okunmasını sağlayan, ters m harfine benzer işaret . اََبََّ  ifadesi ebbe diye okunur. 

·         Tenvin İşaretleri : Harfin sonunda  ن  (nun) harfi varmış gibi okunmasını sağlayan işaretlere verilen isim

o    İki üstün : Eklendiği harfin sonunun en veya an şeklinde okunmasını sağlar.  بًا  ifadesi ben diye okunur. 

o    İki esre : Eklendiği harfin sonunu in veya ın şeklinde okunmasını sağlar.  بٍ  ifadesi bin diye okunur. 

o    İki ötre : Eklendiği harfin sonunu un veya ün şeklinde okunmasını sağlar.  بٌ  ifadesi bün diye okunur.